Fæddur á Vindhæli á Skagaströnd 15. júní 1834, dáinn 27. september 1905. Foreldrar: Guðmundur Ólafsson (fæddur 24. september 1789, dáinn 22. mars 1861) bóndi þar og 1. kona hans Ingibjörg Árnadóttir (fædd 2. júlí 1799, dáin 27. júní 1868) húsmóðir. Tengdafaðir Stefáns Baldvins Stefánssonar alþingismanns, Fagraskógi, afi Stefáns yngra alþingismanns, Fagraskógi. Maki (19. júní 1860): Sigríður Ólafsdóttir Briem (fædd 19. maí 1839, dáin 2. nóvember 1920) húsmóðir. Foreldrar: Ólafur Briem þjóðfundarmaður og kona hans Dómhildur Þorsteinsdóttir Briem. Börn: Ólafur (1862), Ragnheiður (1864), Guðmundur (1866), Eggert Haraldur (1867), Eggert Valdimar (1869), Valgerður (1872), Valgerður Kristjana (1874), Dómhildur Ingibjörg (1875), Elín Rannveig (1877), Eggert Valdimar (1879), Árni Hannes (1880), Ingibjörg Ísabella (1882).
Stúdentspróf Lsk. 1855. Guðfræðipróf Prestaskólanum 1857.
Heimiliskennari hjá Eggert Briem sýslumanni að Espihóli 1857–1860. Fékk Kvíabekk 1860, en fór þangað ekki, fékk Fell í Sléttuhlíð sama ár. Fékk Möðruvallaprestakall 1873, sat á Syðri-Reistará 1874–1875, en síðan að Hofi í Hörgárdal, lausn 1905. Prófastur í Eyjafjarðarprófastsdæmi 1876–1897. Kenndi ýmsum heimaskólalærdóm.
Alþingismaður Skagfirðinga 1869–1874.
Published
Lbs 1104 4to: 697 sendibréf frá andlegrar stéttar mönnum
Lbs 1105 4to: 428 sendibréf frá ýmsum veraldlegrar stéttar mönnum
Lbs 1106 4to: 328 sendibréf frá ýmsum
Lbs 1107 4to: 38 sendibréf frá nokkrum konum
Engu var eytt.
Keypt af erfingjum Davíðs Guðmundssonar 3. janúar 1908.
Ekki er von á viðbótum.
Aðgengi er ótakmarkað.
Skv. reglum Landsbókasafns um ljósritun og myndun.
Skráning Páls Eggerts Ólasonar á bréfasafninu er aðgengileg í Skrá um handritasöfn Landsbókasafnsins, 1. bindi, bls. 435-436: http://baekur.is/bok/000233966/1/443/Skra_um_handritasofn_Bindi_1_Bls_443
Jón var fæddur á Hofi á Skagaströnd,sonur séra Árna Illugasonar, sem var prestur þar frá 1796-1825 og þriðju konu hans, Steinunnar Ólafsdóttur. Faðir Jóns var orðinn hálfsjötugur þegar hann fæddist og lést þegar drengurinn var nýorðinn sex ára. Sagði Jón frá því seinna að hann hefði verið einn hjá föður sínum þegar hann dó. Móðir Jóns var síðan lengi ráðskona á Syðri-Ey og Auðkúlu.
Jón var settur til mennta og lauk stúdentsprófi frá Bessastaðaskóla. Hann var bókavörður á árunum 1848-1887, fyrst á Stiftsbókasafninu en þegar safnið fékk titilinn Landsbókasafn Íslands árið 1881 varð hann fyrsti Landsbókavörður Íslands. Hann var einnig fyrsti forstöðumaður Forngripasafns Íslands, síðar Þjóðminjasafnið, þegar það var stofnað árið 1863. Lengi vel sá hann einn um bæði söfnin. Tekjurnar af þessum störfum voru ekki háar og hann var því jafnframt biskupsritari um tíma og kenndi einnig við Lærða skólann og var bókavörður þar.
Jón varð fyrir áhrifum frá Grimmsbræðrum og fór að safna þjóðsögum og ævintýrum í samstarfi við Magnús Grímsson. Þeir gáfu út Íslenzk æfintýri árið 1852. Sú útgáfa hlaut dræmar viðtökur. Þeir tóku aftur upp söfnun sagna vegna hvatningar frá Konrad von Maurer. Magnús dó 1860 en Jón hélt söfnuninni áfram. Á árunum 1862 til 1864 kom svo út stórvirki hans, Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri í tveimur bindum og var það prentað í Leipzig með liðsinni Maurers. Safnið var seinna gefið út í sex bindum.
Kona Jóns var Katrín Þorvaldsdóttir Sívertsen úr Hrappsey, systir Kristínar konu Jóns Thoroddsen. Þau áttu einn son sem dó ungur.