F. á Hæli í Gnúpverjahreppi 26. maí 1898, d. 16. apríl 1989. For.: Bjarni Stefánsson (f. 5. des. 1863, d. 16. okt. 1952) síðar bóndi í Eyði-Sandvík í Flóa og k. h. Guðný Guðnadóttir (f. 21. ágúst 1862, d. 5. júní 1933) húsmóðir. K. (26. maí 1928) Hallfríður Jónasdóttir (f. 8. okt. 1903, d. 15. des. 1968) húsmóðir. For.: Jónas Gunnlaugsson og k. h. Elín Guðrún Árnadóttir. Dóttir: Elín (1928). — Stúdentspróf MR 1918. Las náttúrufræði við Hafnarháskóla 1918–1923 og lauk fyrrihlutaprófi. Las heimspeki við háskóla í Berlín 1923–1924. — Stundakennari við Kvennaskólann í Reykjavík 1926–1936 og Gagnfræðaskólann í Reykjavík 1928–1932. Ritstjóri í Reykjavík 1930–1935. Skip. 21. okt. 1944 menntamálaráðherra, lausn 10. okt. 1946, en gegndi störfum til 4. febr. 1947. — Formaður Kommúnistaflokks Íslands 1930–1938 og formaður miðstjórnar Sameiningarflokks alþýðu – Sósíalistaflokksins 1938–1949. Skip. 1942 í mþn. um tryggingamál. Kosinn 1943 í mþn. til þess að fjalla um launakjör alþingismanna. Átti sæti í skilnaðarnefnd 1944. Í tryggingaráði 1944–1946, 1952– 1953 og 1956–1963. — Landsk. alþm. (Reykv.) 1937–1942 og (Vestm., Reykv.) 1946–1956, alþm. Reykv. 1942–1946 (Kommfl., Sósfl.). — Menntamálaráðherra 1944–1947. — Greinar og ræður: Með storminn í fangið. Brynjólfur Bjarnason heitir samtalsbók Einars Ólafssonar við hann (1989). — Ritstjóri: Verklýðsblaðið (1930–1935). [www.althingi.is]